حقوق مدنی چیست و چه تقسیم بندی‌هایی دارد

حقوق اموال ?

حقوق اموال بخشی از حقوق مدنی است که به مسائل مربوط به اموال و مالکیت اشخاص می‌پردازد. اموال می‌توانند منقول یا غیرمنقول باشند. منقول به اموالی گفته می‌شود که حمل و جابجایی آن‌ها به مال یا محل آن‌ها آسیب نمی‌رساند. مثلاً کتاب، لباس، ماشین و غیره. غیرمنقول به اموالی گفته می‌شود که حمل و جابجایی آن‌ها به مال یا محل آن‌ها آسیب می‌رساند. مثلاً خانه، زمین، درخت و غیره. ?

تعریف مال

مال هر چیزی است که بتواند نیاز مادی یا معنوی شخص را برطرف کند و قابل واگذاری و اختصاص دادن به یک شخص باشد. برای مثال، یک کیک می‌تواند نیاز مادی شخص را برطرف کند و قابل واگذاری و اختصاص دادن به یک شخص باشد. پس یک کیک مال است. اما یک کوه نمی‌تواند نیاز مادی یا معنوی شخص را برطرف کند و قابل واگذاری و اختصاص دادن به یک شخص نیست. پس یک کوه مال نیست. ?

انواع مالکیت

مالکیت به حقی گفته می‌شود که شخص را قادر می‌سازد که بر مال خود تصرف و انتفاع داشته باشد. مالکیت می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. برخی از انواع مالکیت عبارتند از:

• مالکیت تام: این نوع مالکیت کامل‌ترین و بی‌محدودترین نوع مالکیت است که شخص را قادر می‌سازد که بر مال خود هر نوع تصرف و انتفاعی را که خواست به عمل آورد. مثلاً مالک یک خانه می‌تواند آن را بفروشد، ببخشد، باهاشت بندازد و غیره. ?
• مالکیت ناقص: این نوع مالکیت محدودترین نوع مالکیت است که شخص را قادر می‌سازد که بر مال خود تصرف و انتفاع محدودی را به عمل آورد. مثلاً مستأجر یک خانه می‌تواند آن را بهره‌برداری کند، اما نمی‌تواند آن را بفروشد، ببخشد، باهاشت بندازد و غیره. ?

حقوق قراردادها و تعهدات ?

حقوق قراردادها و تعهدات بخشی از حقوق مدنی است که به روابط حقوقی بین افراد در جامعه می‌پردازد. این روابط حقوقی می‌توانند ناشی از عقد یا الزام قهری باشند. عقد به معنی توافق طرفین برای انجام یا عدم انجام کاری است. الزام قهری به معنی تعهدی است که قانون یا دادگاه برای شخص ایجاد می‌کند. ?

انواع قراردادها

قراردادها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. برخی از انواع قراردادها عبارتند از:

• قراردادهای معاملاتی: این نوع قراردادها برای خرید و فروش کالا یا خدمات بین افراد یا شرکت‌ها تنظیم می‌شوند. مثلاً قرارداد خرید و فروش ماشین، قرارداد انجام پروژه، قرارداد اجاره و غیره. ?
• قراردادهای اموال: این نوع قراردادها برای انتقال یا تغییر مالکیت اموال بین افراد یا شرکت‌ها تنظیم می‌شوند. مثلاً قرارداد فروش خانه، قرارداد رهن و اجاره، قرارداد وقف و غیره. ?
• قراردادهای حقوقی: این نوع قراردادها برای ایجاد یا تغییر حقوق و تکالیف حقوقی بین افراد یا شرکت‌ها تنظیم می‌شوند. مثلاً قرارداد وکالت، قرارداد مشارکت، قرارداد وصیت و غیره. ?

حقوق مسئولیت مدنی ?

حقوق مسئولیت مدنی بخشی از حقوق مدنی است که به مسئولیت افراد در قبال ضرر و زیانی که به دیگران وارد می‌کنند می‌پردازد. این ضرر و زیان می‌تواند ناشی از عمل ضارت‌آور، بی‌احتیاطی، تخلف، تقصیر یا حتی تصادف باشد. این مسئولیت می‌تواند بر اساس قرارداد یا بدون قرارداد باشد. ?

مسئولیت مدنی بر اساس قرارداد

مسئولیت مدنی بر اساس قرارداد زمانی ایجاد می‌شود که طرفین یک قرارداد به تعهدات خود عمل نکنند یا از آن‌ها تخطی کنند. در این صورت، طرف مقصر موظف است خسارت ناشی از عدم اجرای قرارداد را به طرف مقابل پرداخت کند. مثلاً اگر یک شخص یک ماشین را از یک شرکت اجاره کند و آن را در موعد مقرر بازگردانده نکند، مسئول پرداخت جریمه تاخیر به شرکت است. ?

مسئولیت مدنی بدون قرارداد

مسئولیت مدنی بدون قرارداد زمانی ایجاد می‌شود که یک شخص به جان، سلامتی، مال، آزادی، حیثیت یا هر حق دیگری که قانون برای افراد تعیین کرده است، ضرری وارد کند. در این صورت، شخص ضارب موظف است خسارت ناشی از عمل خود را به شخص آسیب‌دیده پرداخت کند. مثلاً اگر یک شخص با ماشین خود به دیوار همسایه خود برخورد کند و آن را تخریب کند، مسئول پرداخت هزینه تعمیر دیوار به همسایه است. ?